To właśnie funkcje pozwalają nam opisywać świat wokół nas i badać zjawiska, które w nim spotykamy. Funkcję możemy zdefiniować jako przyporządkowanie każdemu elementowi w jednym zbiorze dokładnie jednego elementu, który znajduje się w drugim zbiorze. Funkcję oznaczamy najczęściej symbolem funkcja - definicja i własności 1.

Prezentowanie funkcji – sposoby

Do przedstawiania funkcji możemy wykorzystywać różne sposoby. Co ważne, nie zawsze funkcję musimy opisywać słownie. Istnieją prostsze i szybsze rozwiązania, aby zaprezentować funkcje, a najczęściej spotykane to:

  • graf – rysunkowa forma przedstawiania funkcji, za pomocą grafu możemy przedstawić dwa zbiory. W jednym z nich powinny znaleźć się argumenty x, w drugim z kolei wartości y. Dla każdego argumentu możemy przyporządkować tylko jedną wartość. W rysunkowej formie możemy to zrobić za pomocą strzałek.
  • tabela – tabelę możemy podzielić na dwa wiersze. W pierwszym z nich powinny znaleźć się argumenty x, w drugim z kolei wartości y. Ta forma prezentowania funkcji wykorzystywana jest najczęściej podczas rysowania wykresów funkcji.
  • wykres – wykres funkcji nanosimy na układ współrzędnych.
  • wzór – najczęściej wykorzystywany sposób na prezentowanie funkcji. Posiadając wzór, możemy sporządzić zarówno graf, jak i tabelkę i wykres. Dzięki wzorowi funkcji możemy określić wszystkie jej własności. Możemy spotkać się z dwoma sposobami na zapisywanie wzorów funkcji:
    funkcja - definicja i własności 2

Rodzaje funkcji

Możemy wyróżnić kilka rodzajów funkcji. Do najczęściej spotykanych należą:

  • funkcja liniowa,
  • funkcja kwadratowa,
  • funkcja wymierna,
  • funkcja logarytmiczna,
  • funkcja wykładnicza.

Funkcja liniowa

Funkcję liniową przedstawiamy za pomocą wzoru:

funkcja - definicja i własności 3a – współczynnik kierunkowy prostej
b – wyraz wolny

 

Możemy również spotkać się z zapisem:

funkcja - definicja i własności 4

Oba te zapisy są równoważne.

 

Wykres funkcji liniowej to linia prosta

Funkcja liniowa jest:

  • rosnąca, jeśli a>0
  • stała, jeśli a=0,
  • malejąca jeśli a<0.

Funkcja kwadratowa

W funkcji kwadratowej:

  • musi pojawić się funkcja - definicja i własności 5,
  • może pojawić się x,
  • może pojawić się liczba stała.

Przykład funkcji kwadratowej: funkcja - definicja i własności 6

Funkcja wymierna

Funkcją wymierną nazywamy funkcję, która jest ilorazem dwóch wielomianów. W praktyce oznacza to, że tego rodzaju funkcję możemy zapisać w postaci ułamka, gdzie w mianowniku występuje niewiadoma x jednokrotnie, lub wielokrotnie, w jednej bądź w kilku potęgach.

Przykład funkcji wymiernej: funkcja - definicja i własności 7

Co ważne na funkcje wymierne mogą składać się sumy kilku wyrażeń wymiernych.

Funkcja logarytmiczna

Funkcję logarytmiczną możemy przedstawić za pomocą wzoru: funkcja - definicja i własności 8

Wykresem funkcji logarytmicznej jest krzywa, która zawsze przecina oś OX dla argumentu x=1