Dwie proste możemy nazwać prostopadłymi, kiedy tworzą one kąty przyległe, a kąt przez nie utworzony ma miarę 90 stopni.
Ponadto dwie proste są do siebie prostopadłe, jeśli warunek:
został spełniony przez dwie proste w postaci kierunkowej:

Dwie proste możemy także zapisać, wykorzystując postać ogólną. Wówczas:

będą do siebie prostopadłe, jeśli zostanie spełniony następujący warunek:
![]()
Do oznaczenia prostych prostopadłych wykorzystujemy symbol: ![]()
Jak sprawdzić, czy proste są prostopadłe?
Sposób na sprawdzenie czy dane proste są prostopadłe względem siebie, przedstawiamy na poniższym przykładzie.
Przykład
Dane są proste:
![]()
oraz
![]()
Podstaw dane zgodnie z warunkiem:

Powyższe proste nie są prostopadłe.
Proste prostopadłe a geometria analityczna
Pojęcie prostych prostopadłych pojawia się między innymi w geometrii analitycznej, która dotyczy figur znajdujących się w układzie współrzędnych. Aby lepiej zrozumieć definicję prostej prostopadłej, warto więc powrócić do najważniejszych pojęć związanych z układem współrzędnych. Jednym z najważniejszych zadań jest prawidłowe odczytywanie i zapisywanie współrzędnych punktów. A robimy to w następujący sposób:
![]()
4 – współrzędna x-owa
2 – współrzędna y-owa
Postać kierunkowa prostej
Postać kierunkową prostej zapisujemy następująco:
![]()
a – współczynnik kierunkowy prostej
b – druga współrzędna punktu, który przecina oś OY
Ważne: współczynnik kierunkowy prostej a jest równy tangensowi kąta nachylenia prostej względem osi OX.
Postać prostej w postaci ogólnej wygląda następująco:

Proste równoległe na płaszczyźnie
Oprócz prostych prostopadłych na płaszczyźnie spotkamy się również z prostymi równoległymi.
Jeśli zostanie spełniony warunek
, to
proste prostopadłe w postaci kierunkowej:

są równoległe.
Do oznaczenia prostych równoległych wykorzystujemy symbol: II
Proste równoległe mogą także występować w postaci ogólnej. Dla przykładu proste:

będą równoległe, jeśli zostanie spełniony następujący warunek:
![]()
Geometria analityczna – najważniejsze wzory
Para prostych:
Proste o równaniach kierunkowych:
oraz
mogą spełniać jeden z następujących warunków:
- są prostopadłe, kiedy:

- są równoległe, kiedy:

Prosta i punkt:
Odległość punktu
od prostej określonej równaniem
zapisujemy wzorem:
