Suma n początkowych wyrazów ciągu anjest oznaczana symbolem Sn. Ciąg ten wygląda następująco:
Sn=a1+a2+a3+…+an
Suma n początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego jest równa średniej arytmetycznej pierwszego oraz ostatniego wyrazu, pomnożonej przez liczbę wyrazów. Wzór na sumę n początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego zapisujemy następująco:
Sn=(a1+an)n2
Wiedząc, że: an+(n-1)r powyższy wzór możemy zapisać następująco:
Sn=(a1+an)n2
Sn=[a1+a1+(n-1)r]n2=2a1+(n-1)r2n
Przykład
Dany jest ciąg arytmetyczny o wzorze: an=3n+1. Naszym zadaniem jest obliczenie sumy pierwszych 20 wyrazów tego ciągu arytmetycznego.
Pierwszym krokiem do obliczenia sumy pierwszych 20 wyrazów tego ciągu jest obliczenie pierwszego wyrazu ciągu.
a1=31+1
a1=4
Następnie obliczamy 20 wyraz ciągu przez podstawienie do wzoru.
a20=320+1
a20=61
Ostatni krok to podstawienie obliczonych wcześniej danych do wzoru na sumę ciągu arytmetycznego.
Sn=a1+a20220=4+61220=65220=6510=650
Suma pierwszych 20 wyrazów ciągu arytmetycznego wynosi 650.
Ciąg arytmetyczny – najważniejsze informacje
Aby nauczyć się obliczania sumy wyrazów ciągu arytmetycznego, niezbędne będzie opanowanie najważniejszych pojęć i wzorów dotyczących samego ciągu arytmetycznego.
Ciąg liczbowy an możemy nazwać ciągiem arytmetycznym, jeśli istnieje taka liczba r, dzięki której każdy wyraz ciągu – poza pierwszym – powstaje w wyniku dodania tej liczby do wyrazu poprzedniego. Definicję tę możemy zapisać następująco:
an+1=an+r
r – różnica ciągu
nℕ+
Wzór ogólny ciągu arytmetycznego, który posiada pierwszy wyraz a1i różnicę r zapisujemy:
an=a1+(n-1)r
Ciąg arytmetyczny może być: rosnący, malejący lub stały.
Jeśli:
- r>0, to ciąg arytmetyczny o różnicy r jest rosnący,
- r<0, to ciąg arytmetyczny o różnicy r jest malejący,
- r=0, to ciąg arytmetyczny o różnicy r jest stały.
Liczby oznaczone symbolami a1,a2, a3 to kolejne wyrazy ciągu arytmetycznego: a2-a1=a3-a2
Średnia arytmetyczna
Każdy wyraz ciągu arytmetycznego – poza pierwszym – stanowi średnią arytmetyczną wyrazów sąsiednich. Możemy to zapisać następująco:
an=an-1+an+12
n2
Sprawdzanie, czy ciąg jest arytmetyczny
Aby sprawdzić, czy dany ciąg jest arytmetyczny, należy sprawdzić, czy różnica pomiędzy kolejnymi wyrazami tego ciągu jest stała.
Przykład
Dany jest ciąg an=(n-2)3+2. Należy sprawdzić, czy jest t ciąg arytmetyczny. Trzy początkowe wyrazy tego ciągu to: 1, 2, 3.
a2-a1=a3-a2
Nie będzie to jednak ciąg arytmetyczny. Gdy obliczymy czwarty wyraz ciągu, będzie nim liczba 10. To oznacza, że a4-a3a3-a2