Wzorami Viete’a nazywamy wzory wiążące pierwiastki wielomianu z jego współczynnikami. Sama nazwa wzorów pochodzi od nazwiska matematyka – Francois Viete’a. Zanim jednak przejdziemy do wzorów Viete’a dla równania kwadratowego, powróćmy do najważniejszych zagadnień z zakresu równań kwadratowych. Dzięki temu zrozumienie użycia wzorów Viete’a  będzie dużo prostsze.

Równanie kwadratowe

Równanie kwadratowe zapisujemy pod postacią wzoru:

równanie kwadratowe - postać ogólnaaróżne od0
a,b,c należy do R – współczynniki równania kwadratowego
x należy do R – zmienna

Wyróżnik równania kwadratowego

Wyróżnik równania kwadratowego to właśnie delta, której wzór warto zapamiętać na długo. Przydaje się on w wielu zadaniach i to nie tylko związanych z funkcją kwadratową.

 

Przykładowe równania kwadratowe:

wzory viete'a 1

Rozwiązanie równania kwadratowego

Liczba miejsc zerowych funkcji uzależniona jest od wartości delty.

Jeśli:

  • delta większa to równanie kwadratowe będzie mieć dwa rozwiązania. Aby je obliczyć, musisz skorzystać z poniższych wzorów:

funkcja kwadratowa - dwa miejsca zerowe

 

  • delta równa to równanie kwadratowe będzie mieć tylko jedno rozwiązanie. Aby je obliczyć, skorzystaj z wzoru:funkcja kwadratowa - jedno miejsce zerowe

    Kiedy delta równa, pierwiastek funkcja kwadratowa - jedno miejsce zerowe nazywamy pierwiastkiem podwójnym.

 

  • delta mniejsza to równanie kwadratowe nie będzie mieć żadnych rozwiązań.

Równanie kwadratowe – wzory Viete’a

Dla równania kwadratowego:

wzory viete'a 2, gdzie aróżne od0

mamy dwa rozwiązania wzory viete'a 3
wzory viete'a 4

Dzięki powyższym wzorom możemy obliczyć sumę kwadratów pierwiastków w równaniu. Poniższy przykład przedstawia schemat obliczenia z wykorzystaniem wzorów Viete’a.

 

Przykład

Dane jest równanie:

wzory viete'a 5

W pierwszej kolejności sprawdź, czy równanie ma dwa rozwiązania.

wzory viete'a 6

Z powyższego wynika, że wyróżnik jest nieujemny, co oznacza, że równanie ma pierwiastki.

wzory viete'a 7

Aby obliczyć sumę kwadratów pierwiastków, korzystamy z wzoru skróconego mnożenia:

wzory viete'a 8

Po przekształceniu powyższe równanie wygląda następująco:

wzory viete'a 9

Ostatnim krokiem jest obliczenie sumy kwadratów pierwiastków. Podstawiamy wzory viete'a 3 do powyższego wzoru:

wzory viete'a 10

Suma kwadratów pierwiastków powyższego równania wynosi 61.

Wzory Viete’a – zastosowanie

Wzory Viete’a sprawdzają się wszędzie tam, gdzie układamy równania kwadratowe lub gdy posiadamy wiedzę o pierwiastkach równania. Bardzo często sięgamy po nie, gdy chcemy sprawdzić, czy pierwiastki równania są określonych znaków. Po powyższym przykładzie możemy także powiedzieć, że dzięki nim możliwe jest znalezienie sumy i iloczynu miejsc zerowych funkcji.